Student Social Work …
Mijn naam is Dilara Ozturk en ik ben 21 jaar oud. Momenteel zit ik in mijn derde leerjaar van de opleiding Social Work aan de Hogeschool van Amsterdam. Dit jaar loop ik stage bij Combiwel Buurtwerk. Gedurende 10 maanden besteed ik 32 uur per week aan mijn stage, zowel bij Buurtwerk als bij Welzijn op Recept. Als onderdeel van mijn opleiding moet ik twee specifieke momenten uit mijn praktijkervaring beschrijven en vertellen wat mijn bijdrage aan die momenten was. Het is belangrijk, dat ik benadruk wat mijn betrokkenheid bij de verhalen van de Amsterdammers was. Als student Social Work heb ik een boeiende rol, waarbij ik me richt op het welzijn van mensen en hun levensverhalen. Ik leer hoe ik een bijdrage kan leveren aan de maatschappij en ik ontwikkel allerlei gesprekstechnieken, zowel in de praktijk als tijdens mijn studie. In het eerste leerjaar gaat het daarbij vooral om zelfreflectie en het begrijpen van wie ik ben. Vanaf het tweede leerjaar ga je dieper in op het begrijpen en ondersteunen van anderen.
Wat mij motiveert, is het gevoel dat ik daadwerkelijk iets kan betekenen voor anderen. Dit inzicht inspireerde me drie jaar geleden om de opleiding Social Work te gaan volgen. Al van jongs af aan wist ik dat ik anderen wilde helpen en met mensen wilde praten over hun problemen. Ik heb altijd het verlangen gehad om bij te dragen aan het welzijn van anderen en daarom weet ik, dat ik op de juiste plek ben met mijn keuze voor Social Work.
Tijdens mijn eerste week bij Combiwel werd ik hartelijk verwelkomd door mijn collega’s. Tijdens mijn introductieweek heb ik een voor een kennisgemaakt met al mijn collega’s en hebben we wandelingen gemaakt door de buurt. Dit gaf me de kans om de wijk beter te leren kennen. Ik heb er enorm zin in om dit schooljaar stage te lopen bij Combiwel Buurtwerk.
“Als u niet wilt luisteren, hang ik op, mevrouw Haaitsma. Goedendag …”
Dag 3 van de Challenge Armoede en het wordt steeds zwaarder. In een paar dagen word ik wreed terug geslingerd in de tijd. Ik zat in een situatie van verborgen armoede, verstrikt in een netwerk van relatieve rijkdom. Ik schaamde mij en zag geen uitweg. In deze loodzware periode werd ik structureel minderwaardig behandeld door toen nog Dienst Werk en Inkomen.
Ze kwamen bij mij thuis langs, ik hoogzwanger, om in mijn kamer schoenen, tandenborstels en jassen te tellen. Ik werd onderworpen aan een kruisverhoor, zo ging dat toen. Een uur duurde de onverwachte inval van de twee medewerkers van het DWI. Mijn toenmalige partner woonde in Haarlem, maar tijdens dit onaangekondigde bezoek wilden ze aantonen dat we samenwoonden. Het was stressvol en vernederend. Ze vertrokken zonder het ‘bewijs’ dat zo vurig gezocht werd.
Niet lang daarna stond mij weer een vernedering te wachten. Ik had recht op een zwangerschapsuitkering en had daarvoor afspraken gemaakt met mijn klantmanager. Deze waren voor mijn nieuwe, kille klantmanager niet duidelijk, waardoor hij de regeling teniet deed. Mijn financiële toekomst werd in een klap onzeker. De eerste keer dat ik het wilde uitleggen aan de telefoon liet hij mij niet aan het woord. Sterker nog, middenin mijn smeekbede hing hij op: “Als u niet wilt luisteren, hang ik op mevrouw Haaitsma. Goedendag.” Ondanks dat ik overstuur was, heb ik direct teruggebeld. Na lang wachten kreeg ik een medewerker aan de lijn. Zij luisterde, ik voelde mij gehoord en ze verbond mij door met … weer diezelfde klantmanager! De nachtmerrie begon van voren af aan. Ik liet hem uitpraten en hij vervolgde met: “Kunnen we nu een normaal gesprek beginnen? Ja of nee?” Ik wachtte tot hij klaar was en vroeg op rustige toon: “Bent u klaar? Dan vertel ik nu graag mijn verhaal.” Waarop hij herhaalde: “Ja of nee?” En nog een keer: “Ja of nee?” Ik zei niks, was compleet verbouwereerd – waarom moest het op deze gebiedende toon? – dus ik zweeg. En hij hing op, voor de tweede maal.
Dit is waar ik stond, ooit. Het is uiteindelijk goedgekomen. Ik kreeg – na veel telefoontjes en bureaucratische rompslomp – de zwangerschapsvergoeding, waar ik recht op had. Wel heeft het mij getekend, samen met alle andere ervaringen met DWI. Het kost mij nog steeds moeite om instanties als deze te vertrouwen. Ik vind het dan ook fantastisch, dat er een ommekeer gaande is; dat mensen minder als een nummer beschouwd worden en met meer respect behandeld worden. Geweldig ook, dat Movisie zich actief inzet om dit bewustzijn bij iedereen te ontwikkelen. Het zal onnodige stress wegnemen en de samenleving versterken.
Dag 5 van de Challenge Armoede eindigt met een prachtige conclusie:
We verwachten veel van zelfredzaamheid als het gaat om armoede en schulden. Armoede en schulden verlammen en maken machteloos. Oplossingen die je zelf bedenkt, passen niet bij de regels. Je weet niet waar je je moet melden of je durft dat niet. Schaamte speelt ook een rol. Lange tijd werd vooral gekeken naar het gedrag van de mens in armoede of schulden. Er is nu steeds meer aandacht voor de complexiteit van deze problematiek en de impact ervan op bijvoorbeeld gezondheid en psychisch welzijn. Het inzicht lijkt eindelijk ingedaald: het gaat niet om niet willen, maar om niet kunnen en niet mogen. We moeten stress-sensitief werken en tegelijkertijd structurele oorzaken aanpakken. Nu is het de kunst om dit goed te vertalen in beleid én uitvoering.
Vadertje Winter komt eraan …
Winter. Schaatsen en sneeuw, rode wangen, sjaals en mutsen, warme chocolademelk, hete anijsmelk en gloeiende kachels. Gierende gure wind, beijzelde wegen en uitvallende treinen. Zulke winters lijken iets uit het verre verleden.
Als één ding de afgelopen tijd duidelijk is geworden, is het dat we maar weinig benul hebben van het weer. Dus wie weet wat ons nog te wachten staat. Vroeger kon je aan de staat van de natuur afleiden wat ons boven het hoofd hing, maar nu?
Energiecrisis, klimaatverandering, beide door de mens veroorzaakt. Maatregelen om de opwarming van de aarde af te remmen, worden vooruit geschoven. Geen opwekkende tijden om in te leven. We kijken terug op een onrustig jaar met veel natuurrampen en helaas weer een nieuwe oorlog. Vrede op aarde en in alle mensen een welbehagen lijkt een onbereikbaar streven. Vadertje Winter komt eraan en Magere Hein is er altijd.
Gelukkig is er ook positief nieuws: gemeente Amsterdam liet weten dat er weer een toelage is om de energiekosten te compenseren. Toch is voorkomen vaak beter dan genezen. Heeft u het EnergieTeam al op bezoek gehad? Radiatorfolie geïnstalleerd? Watertemperatuur van de CV op 60°C gezet? Uw oude, nog nette winterjas geschonken aan de Regenbooggroep? De woningbouw gewezen op de tochtende ramen?
Naast een barre tijd is de winter ook vaak knus en gezellig. De goedheiligman komt hopelijk langs met lekkers en een leuk cadeautje, een toffe surprise en een prachtig gedicht. Zodra hij weer weg is, komt de kerstboom tevoorschijn. Het optuigen is altijd een feest. Daarna beginnen we aan het plannen van de kerstmaaltijd, voor velen het hoogtepunt van de kerstviering. Zoals altijd kun je in de kerstperiode op veel plaatsen in de buurt genieten van gezamenlijke kerstmaaltijden. Bij voorbaat dank aan alle koks en wat genieten we van die gastvrijheid!
We sluiten 2023 af met appelflappen, oliebollen, oudjaarsborrels, oud en nieuw, vuurwerk. Oh nee, toch niet, we houden rekening met overlast, stress en gezondheidsklachten die vuurwerk oplevert voor (huis)dieren, mensen met luchtwegaandoeningen of oorlogstrauma’s. We duiken fris en fruitig 2024 in om er weer een mooi jaar van te maken!
Beste wensen voor 2024!
TEAMWORK …
Zoals altijd staat in ons jaarplan het ondersteunen van bewonersinitiatieven, activiteiten en netwerken en het aan elkaar koppelen van mensen, organisaties en activiteiten. Ook staan er 43 projecten in, verdeeld over negen onderwerpen: armoede, (digi)taal, werk en participatie, diversiteit en inclusie, vluchtelingen/statushouders/ongedocumenteerden dementie, gezonde leefstijl, eenzaamheid en de ontwikkeling van de Huizen van de Wijk Horizon en Koperen Knoop.
Soms doen we een project met z’n allen, veel vaker met een klein clubje of zelfs als enige in je team. Dat is meestal niet in je uppie, maar met bewoners, vrijwilligers, collega’s van andere organisaties, ondernemers. Al die projecten vinden plaats verspreid over de hele wijk. Voor Westerpark is dat een langgerekt gebied, van Houthaven tot en met Marcanti-eiland. Ons team werkt dus nogal verspreid, onder andere in de Horizon en Koperen Knoop en in buurtruimte De Nieuwe Reiger. Zie dan maar eens zicht te houden op hoe het met iedereen gaat, wie wanneer aan welk project werkt en of een collega jouw hulp kan gebruiken.
Daar hebben we iets op bedacht: TEAMWORK. Al bijna een jaar werken we op dinsdagochtend allemaal in de Horizon. Tijdens de stand up – wij blijven lekker zitten – bespreken we de 9 onderwerpen. We houden allemaal 1 onderwerp in de gaten. Loopt alles nog zoals gepland, is ergens aandacht voor nodig, heb je een vraag aan het team? Tot slot Snel Schakelen, even zitten met een collega met wie je aan een project werkt. Dat scheelt een hoop gebel en geapp en je hebt meteen de helft van je to-do-lijstje afgewerkt. Super fijn!
Door TEAMWORK zijn we geen verzameling eilandjes meer, we zijn een team en weten altijd waar iedereen mee bezig is. Ook fijn: als je elkaar iedere week ziet, kun je ook aandacht schenken aan hoe het met iedereen gaat, even praten en een knuffel als het tegenzit, zomaar iets lekkers delen en vieren wat er te vieren valt.
Vorige week hebben we TEAMWORK geëvalueerd. We zijn blij met de voordelen en bedachten een paar aanpassingen om de nadelen zoveel mogelijk op te heffen.
Volgende week weer TEAMWORK, zin in!
Altijd Nieuw Gedoe …
Afgelopen zomer maakte mijn collega mij heel blij met een bijzonder boek over de ABCD-aanpak. Ze gaf het me cadeau, zo denk ik, omdat ze dat geschikte kost vond voor een locatieleider met ambities richting sociaal werk. Ik was erg blij met dit geschenk, want het smaakte meteen naar meer. De titel van het boek is Altijd Nieuw Gedoe, het is een uitgave van het Landelijk Samenwerkingsverband van Actieve bewoners (LSA). Het gaat over buurtmakers, met Asset Based Community Development (ABCD) op weg naar nieuwe democratie.
Buurthuizen spelen een verbindende rol in wijken en buurten. De ABCD-aanpak sluit hierbij aan vanuit de gedachte dat mensen in hun buurt, wijk of dorp zelf en samen verandering teweegbrengen. Binnen ons team had ik al veel gehoord over Lief&Leedstraten, ook zo’n prachtig voorbeeld van deze aanpak.
Niet veel later gingen mijn collega en ik samen met iemand van de kerngroep van De Nieuwe Reiger naar het symposium Trots op Zelfbeheer in Utrecht, georganiseerd door LSA en Dwarsverband. Ik heb die dag twee interessante sessies gevolgd en weer smaakte alles naar meer.
In diezelfde periode werden mijn collega en ik benaderd om deel te nemen aan de werkgroep Visiedag Buurtwerk 2023. Toeval of niet, de ABCD-benadering werd het ingrediënt, waar deze hele dag omheen gebouwd zou worden. Al gauw kwamen we uit bij Joop Hofman, bij wie ABCD op het voorhoofd geschreven staat. Hij zal tijdens de Visiedag de mogelijkheden bespreken van zijn zogenoemde ‘pressure cooker ABCD’, een snelle, goedgevulde introductie van ABCD. Hij laat zien wat ABCD oplevert in, voor en door gemeenschappen. Daarbij komt vooral de waarde aan bod, die een krachtige gemeenschap in zichzelf heeft.
Ik ben erg benieuwd naar wat er die dag voor moois uit die ‘pressure cooker’ komt. Welke ingrediënten gaan onze eigen visie op buurtwerk versterken en vormgeven?
Altijd Nieuw Gedoe is inspirerend en een aanrader voor iedereen!
Weet u dat wel zeker..?
“Weet u misschien hoe laat het nu een beetje is?“
“Het is precies drie minuten voor half elf, mevrouw.“
“Oh, is het pas drie minuten voor half elf? Ik dacht toch echt dat het later was, maar het is pas drie minuten voor half elf. Weet u dat wel zeker?“
“Het is toch echt bijna half elf, mevrouw. We hebben de afspraak dat u om elf uur weer naar een andere plek gaat, dat weet u toch wel?“
“Oh, maar wat bedoelt u dan precies?“
“Dat u naar de volgende plek moet gaan, waar u iedere week naartoe gaat als u hier weggaat.“
“Maar waar ga ik dan naartoe mijnheer?“
“Ja, dat weet ik niet, dat weet u beter dan ik, toch?“
“Bedoelt u dat ik dan om elf uur hier weer weg moet?“
“Ja, dat is wat we hebben afgesproken.“
“Weet u misschien hoe laat het nu is?“
“Nu is het half elf geweest en nog even en het is elf uur.“
“Maar ik kom hier wel vaker, dat weet u toch zeker wel?“
“Jazeker, u komt hier iedere maandagochtend met de bus naartoe.“
“Oh, weet u dat. Heb ik u dat verteld dan?“
Dit is geen standaardgesprek, dat begrijp je natuurlijk wel. Het is wel een gesprek dat iedere maandagochtend plaatsvindt tussen een oudere mevrouw uit Amsterdam Oost, die in de war is en die haar weg gevonden heeft naar Huis van de Wijk Horizon en naar een medewerker van buurtwerk. Iedere week zit mevrouw een kinderboekje te lezen in de hal en krijgt ze aandacht en een kopje thee of koffie. Duidelijkheid is belangrijk in dit terugkerende gesprek. Herhalen en geduldig blijven, zodat ook deze bewoner van Amsterdam met een goed gevoel weer op pad gaat.
“Wilt u met me meelopen naar de bushalte?“
“Nee mevrouw, u weet heel goed waar die is.“
“Maar vorige week liep een mijnheer heel vriendelijk met me mee.“
“Nee mevrouw, dat doen we niet.“
“Weet u dat wel zeker?“
Óp naar de volgende mijlpaal …
Eind van de middag verzamelen, samen eten en dan aan de slag. Het is een vertrouwde formule geworden voor de Nieuwe Route Koperen Knoop. Terwijl we zitten te smikkelen, stellen we ons om de beurt kort voor. Dat we dat iedere keer doen, is een goed teken. Het betekent, dat er weer een nieuwe betrokkene is aangeschoven, die wil meedenken en meedoen. Fijn!
Na vier maanden overleggen en tekenen, is het zover. De groep betrokkenen en de architect kijken elkaar aan en knikken. Dit is ‘m, het definitief ontwerp voor de begane grond van Huis van de Wijk de Koperen Knoop. Alle aanwezigen zijn het erover eens: dit is een mijlpaalmomentje! Door samen aan het ontwerp te werken, begrijp je elkaar steeds beter, snap je steeds beter wat belangrijk is voor de ander en waarom. Door te luisteren naar elkaars belangen, kritische vragen te stellen, mooie ideeën te delen en af en toe wat water bij de wijn te doen, is het een beter plan geworden.
Natuurlijk blijft er ook altijd wat te wensen over. Daarvan hebben de betrokkenen gezegd: met het beschikbare budget kan nou eenmaal niet alles en wie weet wat in de toekomst nog mogelijk is.
Het ontwerp is klaar, een aannemer gekozen en de verbouwing start begin november 2023. Mooi moment om in kleine werkgroepjes voorstellen te gaan maken voor de andere onderwerpen waarvan gezegd is, dat die belangrijk zijn voor een bruisend Huis van de Wijk: prijsvraag nieuwe naam, groen, feestelijke opening, programmering, communicatie/pr, routing, kunst/exposities, verlichting, huiselijke sfeer. Sommige onderwerpen moeten nog even wachten tot de verbouwing klaar is, omdat je dan beter kunt zien/voelen hoe de nieuwe ruimte is, waar nog iets nodig is en wat dan. Andere onderwerpen hebben juist haast, zoals de prijsvraag voor een nieuwe naam en de feestelijke opening.
Huis van de Wijk …., ben benieuwd! Óp naar de volgende mijlpaal!
Theaterrondleiding Buurthuistournee …
Waar kom je vandaan? Thuis.
Waar ga je naartoe? Buurthuis.
“Dit bordje hier was eerst een calamiteitenbordje. Zie je dat er door de tekst ‘WC’ een brandblusser te zien is? Wat zit hier achter? Zijn er eerst allemaal calamiteitenbordjes ontworpen en bleken er opeens geen vluchtroutes te zijn om ze bij op te hangen? Dus dan maar gerecycled voor de wc’s? En waarom aan deze kant van het pand allemaal brandblussers op die bordjes en aan de andere kant opeens een verdwaalde brandslang?”
Met haar wijsvinger wijst Nora van Theatergroep Meffert omhoog naar het WC-bordje boven de deur. Verdomd, een brandblusser, heel vaag achter de letters ‘WC’. Bij de wc’s op de eerste etage staat links op de muur ‘telaat’, in potlood, met kleine letters, aan elkaar. Nooit eerder gezien, maar Nora wijst mij erop. Zoals de vele andere grappige, wonderlijke en fascinerende details in en rond het gebouw.
Theatermakers Anne en Nora maakten theaterrondleidingen in twee privé-huizen in Westerpark en in ons huis, de Horizon. Een ontdekkingstocht met theatermakers als persoonlijke gids. Door fantasierijke ogen, die ons huis voor de allereerste keer bekijken, vertellen de persoonlijke gidsen ons wat zij zien. Liggend, fluisterend, voorovergebogen over de kleinste details maken wij kennis met de Horizon. Voelend, ruikend en tekenend zien we dingen die we nooit eerder zagen.
Liggend op de vloer stel ik mij voor hoe ik over het plafond loop, springend over de lampen als uitdagende obstakels, hop richting de kleine lage bar, die in werkelijkheid een hoog raam is. 😉
Ongelooflijk, maar het werkt. Mijn hele wereldbeeld staat op zijn kop. Ik vind het geweldig, een verrijking voor ons huis.
Ik kijk uit naar de volgende voorstelling: Buur(t) Date van theatermaker Laura van Dolron , ook al zo’n ludiek buurttheaterproject in Podium Horizon. En het plafond zal voor mij nooit meer van zijn dubbele betekenis afkomen: Oh, what a feeling when we’re dancing on the Ceiling!
En het wordt…
Onze collega Shahzan heeft de stoute schoenen aangetrokken en meldde zich aan voor het programma Ik vertrek. Nee, grapje hoor! Hij gaat een jaar vrijwilligerswerk doen in het buitenland. Ach, die jeugd, die kan dat nog zomaar doen! Maar wij blijven achter met een gapend gat in de bezetting en voeren dus sollicitatiegesprekken voor een nieuwe buurtwerker in de Koperen Knoop.
De samenleving verandert, net als de behoeften van de buurt. Voor bepaalde activiteiten, waar vraag naar is, is de Koperen Knoop als gebouw niet erg geschikt. Iedereen is het erover eens, de plattegrond moet anders. Daarover heeft de buurt actief en constructief meegedacht. Veel ideeën zijn aangedragen en met elkaar is besloten welke zaken de grootste prioriteit hebben. Binnenkort wordt de begane grond verbouwd. De aannemer verwacht in oktober te beginnen.
De vernieuwing betekent voor sommigen een afscheid van hun vaste omgeving. Kasten moeten leeg en weg, muren worden afgebroken en de luiken gaan open. Beter zichtbaar zijn vanaf de straat is een duidelijke wens.
Een nieuwe collega uitzoeken, blijkt nog niet zo eenvoudig. Elke kandidaat lijkt een heel leuk persoon te zijn. Aan ons de uitdaging om juist diegene te kiezen, die het best tot zijn of haar recht zal komen in de Koperen Knoop. Het valt ons niet mee. Toch is dit het moment om na de verbouwing een frisse start te maken, samen met bewoners, een nieuwe inrichting en een nieuwe collega.
Dat de Koperen Knoop straks een opener plek is, waar meer buurtbewoners komen, activiteiten opzetten en uitvoeren, is voor mij – na het horen van zoveel goede ideeën van de buurt – wel zeker. Fijn ook, dat die ideeën grotendeels overeenkomen met wat bij ons team ook al een tijdje leefde en dat ze deels nog een tikje verder gaan, creatiever zijn. Zo zie je maar weer, er woont zoveel sociaal kapitaal in de Staats en samen kom je verder dan alleen.
Samen met wie? Dat weten we inmiddels… samen met Len. We kijken uit naar zijn komst.
Welkom in ons team en welkom in de Koperen Knoop, Len!
Vakantietijd …
Het is rustig in de straten van Westerpark. Het zonnetje komt weer een beetje tevoorschijn en zorgt voor een ontspannen reis naar het werk. Andere jaren ben ik in deze periode ook op vakantie, maar dit keer niet. En dat bevalt. De rust in het buurthuis zorgt voor veel tijd om te kunnen nadenken over de komende maanden en over het werk in 2024 en 2025.
Onze rol als buurtwerker wordt in de toekomst nog meer die van verbinder en ondersteuner. Ontmoeting mag weer en wij gaan dit faciliteren. Ooit schreef ik een pleidooi over gratis koffie in het buurthuis om momenten van ontmoeting en aandacht te faciliteren. Nu kost alles geld en moeten we zelfs ruimtes verhuren om de exploitatie van het buurthuis rond te krijgen. Misschien toch dat pleidooi weer eens opzoeken.
Er moeten in 2024 meer samenwerkingsverbanden komen in de wijk, die gericht zijn op het nog leefbaarder te maken van de wijk. Toch moet het geluid eerst uit de wijk zelf komen. Wat is er nodig en waar heb je ons en onze samenwerkingspartners voor nodig? Meer allianties met organisaties onderling in Westerpark en wat betekent dat dan? Zien we dit allemaal op dezelfde manier? Misschien een idee om met elkaar aan tafel te gaan en daarover te brainstormen of dromen.
Heerlijk om op deze manier te kunnen nadenken en reflecteren. Volgende week sparren over een kunst- en cultuurplatform in de Horizon. Nu eerst aandacht voor een vrijwilliger van het Tuinteam die een enkel verzwikt heeft, die nu zo dik is als een struisvogelei. Ik lees op mijn gemak mijn email, lees nogmaals het cv van een sollicitant en heb veel tijd om met iedereen die er wel is te praten. Vakantietijd voor velen, normale werktijd voor mij.
De enkel heeft een breukje en moet in het gips, lees ik in een WhatsApp-bericht vanuit het ziekenhuis. Zo’n rustige dag en alsnog gebeurt er van alles.
Buurtwerk Westerpark vertelt... 