Vrouwen
Zij staat haar mannetje
Ik wil het even hebben over diversiteit in ons taalgebruik. En dan heb ik het niet eens over allerlei diversiteit, maar gewoon over vrouwen en mannen.
Zoals jullie weten bestaat de helft van de wereldbevolking uit vrouwen, en in het sociale domein is misschien wel 75% vrouw, inclusief managers en directeuren. Toch hoor ik de hele tijd mensen praten over bijvoorbeeld: “Er kwam vijftig man opdagen” of “We waren met veertig man sterk”, terwijl er toch heel veel vrouwen aanwezig waren. Waarom zeggen we niet gewoon: “Er waren vijftig mensen aanwezig”, vijftig deelnemers of bezoekers? Een brief beginnen we met ‘Geachte heer, mevrouw’, waarbij de heer altijd als eerste wordt genoemd, terwijl de kans groot is dat degene die de brief leest een vrouw is. Bij een sterke vrouw zeggen we: “Zij staat haar mannetje”, of “Zij heeft de broek aan” of “Zij heeft haar op de tanden”. Sterkte of kracht wordt hierbij automatisch geassocieerd met mannelijk. We kunnen ook gewoon zeggen: “Het is een sterke vrouw” of een sterk persoon. Als het over werktijd gaat, spreken we over mankracht of manuren in plaats van menskracht of mensuren of wat dacht je van uitzendbureau ‘Manpower’. En bij beroepen: bewindsman, ombudsman. Zelf ben ik sociaal raadsvrouw, maar mijn officiële functienaam is nog steeds sociaal raadsman.
Ik verwijt dit niet perse de mannen, want de vrouwen doen het net zo hard. Sterker nog, soms zijn mannen zich er meer bewust van. De herkomst is vaak te verklaren uit beroepen waarin van oorsprong alleen mannen voorkwamen, zoals het leger of de scheepvaart, bijvoorbeeld ‘met man en macht’ of ‘overmand worden’. Maar het is 2025 en dit taalgebruik wordt nu toegepast in hedendaagse beroepen als sociaal werk of in de politiek of ons alledaagse leven, zoals “Hé jongens” of ‘allemans vriend’,
Let er maar eens op, het zal je verbazen hoe vaak je deze termen (en andere) tegenkomt.
Bezoek aan het Bollenpandje in Rotterdam…
In september gingen we naar Rotterdam. De dames van Expeditie West en vrouwen van het Van Beuningenplein. Doel van deze expeditie: blikveld verruimen, hoe doen ze het in de stad die maakt?
Hatice Demir van Team Nour wil graag kennismaken met vrouwengroepen in Rotterdam. Tijdens een training over communitywork kwam het Bollenpandje voorbij, daar gaan we naartoe!
Eenmaal in Rotterdam bezoeken we eerst de Markthal, de Kubuswoningen en ‘de golf’. Daarna door naar het Bollenpandje, waar we hartelijk welkom worden geheten door Tonny van Someren. Vijftien vrouwen en een man vertellen ons hoe Team Bollenpandje samenwerkt met de buurt en andere buurtkamers om buurtbewoners samen te brengen. Om dit te kunnen doen, moeten ze ieder jaar subsidie aanvragen, voor speciale activiteiten wordt apart subsidie aangevraagd. Wij zijn blij, dat de subsidiering van Expeditie West anders (beter) is geregeld.
Op dit moment – al kan dat ieder jaar veranderen – ontvangen de vrouwengroepen van Expeditie West een budget. Daarvan organiseren de sleutelvrouwen activiteiten, die vrouwen uit de buurt nodig vinden. Zoals activiteiten voor alleenstaande moeders, voor oudere migrantenvrouwen, informatiemiddagen over gezondheid, samen met het Ouder en Kind Team informatie geven over opvoeden en ga zo maar door.
Terug naar onze dag in Rotterdam. We maken een rondvaart door de haven en bezoeken Hotel New York. Daar vertrokken in de jaren ’30, ’40, ‘50 de gelukzoekers uit Nederland naar verre oorden. Door dit bezoek kijken we met andere ogen naar het heden.
Op de terugweg lopen we door de Rotterdamse binnenstad en zien de architectuur van vandaag de dag. Bij het beeld De verwoeste stad (Zadkine) praten we over de oorlog van toen en de oorlogen van nu. Vol van alle indrukken en alles wat we hebben geleerd, reizen we terug naar Amsterdam.
“Tot volgend jaar!”, want dan bezoeken de Rotterdammers uit het Bollenpandje de vrouwengroepen in Amsterdam West. We kijken er nu al naar uit!
Vrouwen Expeditie West…
Samen met sleutelvrouwen van Team Nour en High Tea Horizon ben ik op weg naar Vrouwencentrum De Baarsjes. Daar is een uitgebreid programma ontwikkeld door en voor vrouwen. Ook worden professionele vrouwen ingehuurd om workshops te geven. Een inspirerend voorbeeld voor Team Nour (Buurtkamer Parlarie). De vrouwen uit de Zeeheldenbuurt hebben zelf een vijfdaags activiteitenprogramma, maar niet zoveel lesgevers. Goed om te zien wat ergens anders in West is opgezet.
Na de rondleiding gaan we op pad naar de weggeefwinkel van Patricia in de Tagerijn. Daar is iedere donderdag de uitgifte. Iedereen kan dan vijf kledingstukken meenemen. Kleding waar je uitgegroeid of op uitgekeken bent, kun je inleveren mits schoon en heel. “Misschien kunnen we hier onze spullen brengen?”, wordt er gezegd. “Of misschien moeten wij dit ook doen? Laten we hierover praten bij het volgende overleg.” We bedanken de dames en gaan weer verder.
Óp naar Stichting Aminah, waar Mbarka directeur-bestuurder is. Hatice kent Mbarka van vroeger, toen ze beiden bij Amstelring werkten. Een mooi moment. Mbarka vertelt over het doel van de stichting, over ontdekken, ontwikkelen en ondernemen, over doorlopende leerlijnen. Op dit moment zijn de naaimachines in bedrijf. We kijken, stellen vragen en leren dat je er een opleiding kunt volgen in mode, in allerlei ambachten, zorg & welzijn, voeding & catering.
Bij Stichting Aminah heeft de vrouwenrechtswinkel twee keer per week spreekuur. Een team van ongeveer 35 vrouwelijke rechtenstudenten geven advies over zaken die de vrouwen binnenbrengen op gebied van werkproblemen/arbeidsrecht, huurrecht, familierecht, vreemdelingenrecht en meer. Afgestudeerde advocaten van de rechtswinkel controleren de adviezen op rechtsgeldigheid.
Veel gezien en gehoord, nieuwe ideeën opgedaan, kortom, een geslaagde expeditie!
Geen gezellig onderwerp…
Voor de noodzakelijke portie Women Empowerment organiseerde ik twee Vrouwendag Dialoogtafels, een in de Koperen Knoop en een in de Horizon. Een mooie samenwerking tussen Buurtwerk, Single SuperMom, een filosoof en een kunstdocent. Om mij heen hoorde ik geluiden van vrouwen die last hadden van allerlei overgangsklachten en zelf heb ik ook megaveel last. Ongelofelijk hoeveel invloed de overgang kan hebben op je doen en laten en hoe weinig begrip er nog voor is, weinig kennis ook. Een oud-collega noemde het “geen gezellig onderwerp” en begreep de ophef niet zo. Des te meer reden voor een dialoog, dacht ik.
Samen met geweldige dames met wie ik samenwerk, koos ik twee documentaires rondom het thema menstruatie. De prachtige documentaire Period. End of a Sentence, geregisseerd door Rayka Zehtabchi, over (jonge) vrouwen in Hapur, India, die een stille seksuele revolutie leiden. We zien hoe ze leren een machine te bedienen die goedkoop, biologisch afbreekbaar maandverband maakt, dat ze tegen betaalbare prijzen aan andere vrouwen verkopen. Dit versterkt de positie van vrouwen en stelt hen in staat om taboes rond menstruatie in India te doorbreken. In de andere documentaire, Uitgebloe(id), gaat documentairemaker Ingeborg Beugel op zoek naar antwoorden op vragen die iedereen heeft, maar bijna niemand durft te stellen. Ze stelt zich kwetsbaar op en neemt je mee langs alle stadia van de overgang. Ze bezoekt specialisten, haar moeder, vriendinnen en bekende Nederlanders. Ze geeft ons een kijkje in haar eigen leven en laat ook zien hoe groot de impact van de overgang is.
Naar aanleiding van deze leerzame films ontstond een inspirerend, open, soms confronterend en zeker ook gezellig gesprek op gang. Na afloop de workshop Collage Moodboard maken was hartstikke leuk. De kunstwerkjes hingen vervolgens te pronken in de Horizon. Wat we vooral uit dit alles meenemen, zijn de indrukken en inzichten die we kregen om onszelf weer wat beter te begrijpen en telkens weer op zoek te gaan naar wat ons vrouwen met elkaar verbindt.
Buurtwerk Westerpark vertelt... 