Huis van de Wijk
Een vleugje Italië in de Staatliedenbuurt
De herfst is nu écht begonnen. Regen valt met bakken uit de hemel en mutsen en handschoenen komen weer uit de mottenballen. Een mooi moment om even terug te blikken op een dag vol zon, warmte en vrolijkheid. Op 4 september vierden we namelijk ons vrijwilligersfeest in de tuin achter Huis van de Wijk Koperen Knoop. En wat voor feest was het!
Het leek alsof we waren neergestreken in een klein Italiaans dorp.
De vrijwilligers van de Groenflirafauna groep hadden de tuin vooraf nog even grondig opgefrist – zo lief! – alles straalde. Overal hingen waslijnen met schoongewassen kledingstukken, gespannen tussen bomen en balkonnetjes van de seniorenflat. Alle kleding was zo vriendelijk gesponsord door de kringloopwinkel van Kerk en Buurt. Nogmaals onze hartelijke dank daarvoor!
De tafels waren feestelijk gedekt met rood-witte kleedjes en de medewerkers van Buurtwerk Westerpark wachtten de vrijwilligers op in hun mooiste kleren compleet met rode schortjes. De sfeer zat er meteen goed in.
Er was livemuziek verzorgd door het Frankfurter Polka Trio. Hun melancholische, lyrische en tegelijk aanstekelijke muziek – geïnspireerd op klezmer en filmmuziek – paste wonderbaarlijk goed bij het Italiaanse decor. Binnen de kortste keren werd er gedanst en gezwierd. Het leek alsof we allemaal even op vakantie waren.
Zelfs het verkeer droeg z’n steentje bij aan de chaos van de dag. Door een verkeersinfarct op de ring stond alles rondom de Koperen Knoop muurvast: auto’s toeterden, trams en taxi’s kwamen niet vooruit. Ook Isam, onze lieve cateraar van buurtrestaurant Hembrug & Zaandammer in de Horizon, stond al meer dan een uur vast in het verkeer. Terwijl de magen begonnen te knorren, sprong Marienna als een volleerde Italiaanse scooterbezorgster op de bakfiets om de gerechten zelf op te halen. Dankzij haar actie konden we daarna snel genieten van een overheerlijke Italiaanse maaltijd.
Als kers op de taart verscheen Len, verkleed als Italiaanse ijscoman, om samen met Roos iedereen te trakteren op een bolletje ijs.
È stata una bellissima giornata… Het was een prachtige dag…
☀️🍦
Dementievriendelijke Huizen van de Wijk
In Nederland krijgt 1 op de 5 mensen dementie. Daarom zijn dementievriendelijke ontmoetingsplekken belangrijk. Een fijne plek, waar mensen met elkaar in contact komen en samen leuke en zinvolle activiteiten kunnen doen. Een veilige en vertrouwde omgeving, waar iedereen zich welkom voelt en zichzelf kan zijn, ook mensen met geheugenproblemen of beginnende dementie. Ook voor hen is het belangrijk, dat ze zo lang mogelijk onderdeel blijven van de samenleving en blijven meedoen. Dat vraagt aandacht en soms ook aanpassingen van de locatie. Bijvoorbeeld aanpassingen van de fysieke ruimte en de keuze van activiteiten. En medewerkers en vrijwilligers, die de training Goed omgaan met dementie volgen.
Huis van de Wijk Horizon
Samen met Stichting Alzheimer maken we Huis van de Wijk Horizon (en andere Huizen van de Wijk) dementievriendelijk. Er zullen fysieke aanpassingen komen en beheermedewerkers en vrijwilligers gaan de training Goed omgaan met dementie volgen. Op dit moment zijn we nog druk bezig met die fysieke aanpassingen, bijvoorbeeld duidelijke bewegwijzering, rustige uitstraling, herkenbaarheid, goede akoestiek, en de trainingen staan gepland. Als dit allemaal gedaan is, mogen we de Horizon een dementievriendelijke ontmoetingsplek noemen.
Nog even wat feitjes
In Nederland wonen de meeste mensen met dementie thuis: 72% thuis, 28% in verpleeghuis.
Het aantal mensen met dementie stijgt: van 310.000 in 2025 naar 520.000 in 2040.
Er zijn meer vrouwen met dementie dan mannen: 6 op de 10 mensen met dementie is vrouw, dit komt vooral doordat vrouwen gemiddeld ouder worden dan mannen.
Ook jonge mensen kunnen dementie krijgen: ongeveer 15.000 mensen onder de 65 jaar hebben dementie.
Het gewenste aantal dementievriendelijke ontmoetingsplekken in 2030 is: 700 à 1.000.
Dit willen mogelijke bezoekers van ontmoetingsplekken daar graag vinden, hun top 5
Zinvolle activiteiten.
Anderen ontmoeten.
Voorlichting over leven met dementie.
Hulp bij omgaan met dementie voor mantelzorgers.
Ervaringen uitwisselen.
Óp naar dementievriendelijke Huizen van de Wijk, óp naar een dementievriendelijke Horizon!
De Knoop wordt steeds gezelliger…
Ik ben nu al bijna anderhalf jaar aan het werk in Huis van de Wijk Koperen Knoop. Waar ik binnenkwam in een verbouwing en het toen erg stil was, is het nu een bruisend knooppunt geworden in de Staatsliedenbuurt met veel leuke, verschillende activiteiten.
Het begon als een rustige start voor mij tijdens de verbouwing, waarin ik langzaam kon inwerken in het werk en de buurt leren kennen. Ergens was het fijn om op je gemakje iedereen te leren kennen, maar het was toch ook wat minder, omdat ik altijd wel van een beetje gezelligheid en reuring hou. Nu kwam dat langzamerhand steeds meer op gang, vooral omdat ik nauw samenwerkte met Werkgroep Koperen Knoop voor de opening van Huis van de Wijk Koperen Knoop. De opening was veel werk om het allemaal te regelen, maar het heeft zeker zijn vruchten afgeworpen. Met een bezoekersaantal van 300 bezoekers was het een geslaagde dag.
Wist je, dat het meer dan één jaar geleden is, dat de opening was? De tijd is zó snel voorbijgegaan, at dat ik mij bijna de tijd vóór de opening niet meer kan herinneren. Er is zóveel veranderd na de opening! Er is steeds meer te doen in de Knoop en het is er ook een stuk gezelliger geworden. We hebben nu bijna elke dag wel een lunch of een soepje, dat je kan eten voor een klein bedrag. Ook zijn er verschillende activiteiten bij gekomen, zoals het Open Podium, elke eerste woensdag van de maand. De eerste keer was het een groot succes en hopelijk blijft dat zo.
Als ik kijk, wat we met elkaar voor elkaar hebben gekregen binnen Huis van de Wijk Koperen Knoop dan ben ik daar zo trots op! Dit lukt niet zonder alle vrijwilligers en iedereen van de Werkgroep Koperen Knoop. Allemaal bedankt daarvoor en laten er weer een mooi jaar van maken!
Een nieuwe baan, een nieuwe start…
Het is maandag 3 maart en heerlijk lenteweer. Ik loop de Hembrugstraat in en kijk om me heen. Dit is de buurt die ik de komende tijd helemaal ga uitpluizen en leren kennen. Wat voor mensen zal ik allemaal ontmoeten en welke verhalen zal ik gaan horen? En wat gebeurt en ontstaat er al allemaal in de buurt of wat misschien nog niet?
Ik kom aan bij Huis van de Wijk Horizon en word begroet door de mooiste en liefste glimlach, die ik in tijden heb gezien. Daar zit Nadia, stralend achter de balie. Een warmer welkom had ik mij niet kunnen wensen. Die dag schuif ik aan bij Cor en leer ik over de (eerste) kneepjes van het vak. Uiteraard eindig ik de dag geïnspireerd om vaker te gaan wandelen, want iedereen die Cor kent, weet waarschijnlijk dat hij daar de mooiste verhalen over heeft.
Op woensdag ga ik op pad met Len en staan we met de bakfiets in de Staatsliedenbuurt voor een buurtbakkie. Sommige buurtbewoners lopen in gehaaste tred voorbij, anderen kijken nieuwsgierig met een schuin oog naar ons. Die moet ik prikkelen, denk ik. Want een schuin oog, kan de volgende keer meer zijn. “Hallo, kom je gezellig een kopje koffie drinken?” Er stopt iemand, enigszins weifelend. Hij woont er nog niet lang, blijkt. En had ook nog niet van de Koperen Knoop gehoord. Hij vertelt kort over zijn wijk en wat hij eraan waardeert. Mooie verhalen, en ik ben benieuwd naar meer.
De lente begint en de Spaarndammerbuurt lonkt. Wat zullen de bewoners van deze buurt mij kunnen vertellen over hun wijk? En hoe kan ik die samen met hen (nog) mooier en leefbaarder maken? Ja, dat buurtbakkie ga ik voortzetten, maar dan rondom de Horizon. Want één ding is zeker: blij dat ik in de buurt ben.
Bevoorrecht…
Wat fijn om te merken dat het, zowel in de ochtend als eind van de middag, alweer langer licht is. Maakt het een stuk gemakkelijker om iedere dag – toch zo’n dik half uur – naar mijn werk en weer terug naar huis te fietsen. Tegenwoordig met helm, want achter het Centraal Station is het zo druk, dat een helm op mijn hoofd een stuk veiliger voelt. Zal wel met de leeftijd te maken hebben.
In buurtcentrum Horizon is het op deze woensdag alweer een drukte van jewelste. In de hal zitten buurtbewoners te wachten op collega’s van Grip op je geld, die hen zullen helpen bij allerlei vragen. Collega van Taal Informatie Punt, die iedere woensdag spreekuur heeft, zet haar tafelbanner op de grote tafel in de hal. De eerste deelnemers van de In Balans training van Sportservice Amsterdam komen vrolijk binnen. En in de kleine pantry is Gerrit druk bezig met het voorbereiden van de koffie en thee voor de verschillende activiteiten. Het tuinteam zal vandaag, na een winterstop, weer beginnen en ook de zon heeft er weer zin in.
In juni is mijn vijfenzestigste verjaardag en na 33 jaar werken in welzijn heb ik besloten om te stoppen met werken. Twee jaar voor mijn pensioen. Waarom? Niet omdat ik het werk niet leuk vind. Nee, integendeel. Maar omdat ik andere avonturen wil beleven en dat gebeurt niet zomaar. Maar wat zal ik de chaos, onrust, dynamiek, uitdaging en inspiratie van het centrum, collega’s en buurtbewoners gaan missen. Zo simpel is dat. Ik ben nog even aan het werk en de komende tijd ga ik dan ook gebruiken om zoveel mogelijk te beseffen hoe bijzonder de afgelopen jaren zijn geweest. En hoe mooi het is, dat ik letterlijk verder dan de Horizon het avontuur kan gaan opzoeken.
Bevoorrecht mens ben ik.
Als er maar gegeten kan worden…
Dat eten belangrijk is binnen buurtwerk, weten we allemaal wel. In buurtcentrum Horizon zijn er maar liefst twee keukens, die volop gebruikt worden.
“Goedemorgen!”, een zeer actieve buurtbewoner meldt zich. Hij heeft een plan: vanaf december iedere eerste vrijdag van de maand stamppot maken voor de buurt. “Toch niet teveel eters tegelijk hè?”, want dan wordt het zo’n vreetschuur waar men alleen voor de hap komt en niet voor de ontmoeting. Als buurtwerker hamer ik er steeds op, dat het niet alleen moet gaan om voeden, maar vooral om de ontmoeting. “Zo’n 50 tot 60 man”, is het antwoord. Nou, we zullen zien. Of ik het flyertje wil maken en of ik ook even het boodschappenlijstje voor de supermarktsponsor wil schrijven, zodat ze het goed kunnen lezen.
Uurtje later klinken stappen in de gang en staat er plots een oliebol voor me op tafel. Alleen die geur al. “Ik ben aan het proefdraaien voor de winter”, vertelt de bakker. “Misschien ga ik dan in de Spaarndammerstraat staan.” Ik laat hem smaken.
In de loop van de middag krijg ik bezoek van de coördinator van de Turkse vrouwengroep, die vanmiddag bezig is met de workshop Same koken, same eten en drinken. Twee borden vol met vegetarische lekkernijen die ik eigenlijk niet wil, maar niet kan weigeren. Ongelofelijk smakelijk!
Straks met een volle buik naar huis fietsen.
Met een kleine groep aan tafel kun je gezellig samen praten over van alles en nog wat in het dagelijks leven. Dat is belangrijk voor iedereen, zeker ook voor wie uiteten financieel niet zomaar mogelijk is. Voor de vrijwilligers van het Horizon Tuinteam is het zelfs een hoogtepunt na een ochtend hard werken in de tuin. Ontmoeting staat voorop, samen eten is een middel.
Ik zal nogmaals in gesprek moeten gaan over de stamppot voor 60 man. Ach, misschien valt het wel mee. Laat het eerst maar eens gebeuren.
Steeds weer schakelen
want soms zit het mee en soms zit (even) het tegen…
Samen een plan maken voor Huis van de Wijk Horizon, dat was het plan.
Ideeën verzamelen om van de Horizon ‘1+1=3’ te maken. Niet alleen een optelsom is van mooie activiteiten, voorstellingen, hulp en ondersteuning (‘1+1=2’), maar net even meer dan dat, door ook dingen samen te doen, met en voor elkaar.
Dus begonnen we in oktober 2023 met een startbijeenkomst. Eerst een soepje van Isam en daarna bespreken hoe we die plannenmakerij samen gingen aanpakken, met iedereen die zich betrokken voelt bij de Horizon, iedereen die wil meebeslissen over het plan en daarna meedoen met de uitvoering.
In de maanden na de startbijeenkomst heb ik gesproken met heel veel mensen, die willen meedoen met de plannenmakerij voor ‘Horizon, 1+1=3’. Fijne gesprekken over de Horizon, over de buurt, over de komst van de OBA (want dat was waar we toen van uitgingen), over de mogelijkheden die dat met zich meebrengt, over leuke activiteiten en mooie ideeën die mensen al hadden.
Als je een plan maakt, zijn er ook altijd grenzen aan wat kan, een kader waar het plan binnen moet blijven, zodat het ook echt uitgevoerd kan worden. Het gaat dan vaak om wet- en regelgeving, eventueel beschikbaar budget en afspraken waar je niet omheen kan, zoals vastgesteld beleid en dat de Horizon een Rijksmonument is met alle regels die daarbij horen.
Tijdens de startbijeenkomst bespraken we, dat we het plan gingen maken in het eerste deel van 2024, het definitieve kader zou voor die tijd af zijn. Eind januari was het idee.
Maar oh, wat liep het anders. Gemeente, stadsdeel, OBA en anderen waren nog steeds met elkaar in gesprek over de OBA-verhuizing naar de Horizon. En zo werd de planbijeenkomst ook steeds verplaatst. Naar maart, april, mei, vóór de zomer, ná de zomer, dus schakelen, steeds weer schakelen.
“Elk nadeel heb ze voordeel”, zei ooit een wijs man, en dat is hier ook zo. Uitstel betekende meer tijd voor individuele gesprekken. Dat kwam goed uit, want er meldden zich nog steeds mensen die willen meedoen met de planbijeenkomst.
En toen kwam het bericht, dat het allemaal toch echt anders zou gaan: de OBA verplaatsen naar de Horizon bleek lastiger dan men eerst had verwacht, onder andere door de financiële uitdagingen. Voor de een echt een teleurstelling, want er werden veel kansen gezien als de OBA in het Huis van de Wijk zou zitten, voor de ander een opluchting, want niet iedereen was blij met de verhuisplannen.
Maar met of zonder OBA in huis, de wens voor ‘Horizon, 1+1=3’ is er nog steeds. Dus samen met iedereen, die dat wil, een plan maken, is nog steeds het idee. Samen bedenken hoe we willen dat het gaat in de Horizon, samen beslissen en ook samen uitvoeren. Er wordt dus alsnog een planbijeenkomst georganiseerd, zodra het nieuwe kader definitief is.
“Huh, er was toch al een kader?” Ja, dat klopt. Daarin stonden veel punten, die te maken hadden met de komst van de OBA, daarom moet het worden aangepast. Óp naar een nieuw kader en daarna samen een mooi plan maken! Want zoals gezegd: een plan dat past binnen het kader, kan worden uitgevoerd.
Geduld is een schone zaak, dus nog even schakelen en in 2025 alsnog samen een mooi plan maken!
En tot die tijd: voor iedereen fijne wintermaanden gewenst!
Tot volgend jaar!
Veiligheid boven alles…
Veilig zijn in Huis van de Wijk Horizon, wat betekent dat nu eigenlijk? Wat wordt er aan die veiligheid gedaan en wat kunnen de gebruikers van de ruimtes er zelf aan doen?
Brandveiligheid
De Horizon is uitgerust met een BMI, een brandmeldinstallatie. Deze staat in contact met de rookmelders, die overal in het pand hangen. Bij rookontwikkeling of te hoge temperaturen gaat het brandalarm af, zo’n ontruimingssignaal heet een Slow-whoop. Er komen ook twee veiligheidsschermen naar beneden. Die schermen verdelen het gebouw in compartimenten, zodat de brand zich niet snel kan verplaatsen. De BMI staat ook in contact met het beveiligingsbedrijf, dat direct de brandmelding doorkrijgt. Voordat dit bedrijf de brandweer laat uitrukken, wordt contact opgenomen met de locatie om te voorkomen dat de brandweer onnodig op pad gaat. Daarnaast zijn op iedere etage brandmelders, brandblussers en brandslangen aanwezig en in de keukens hangen branddekens.
Veiligheid bij calamiteiten
Maandag tot en met vrijdag van 09:00 – 17:00 uur is er beheer aanwezig in de Horizon. Alle bewonersgroepen die buiten die openingsuren een activiteit uitvoeren, worden uitgenodigd een cursus BHV (bedrijfshulpverlening) te volgen. Diverse professionals en beheervrijwilligers hebben een BHV-certificaat en gaan jaarlijks op herhaling. Zo blijft de kennis van EHBO en brandbestrijding op peil. Ook worden regelmatig (veiligheids)rondleidingen gegeven. Waar zit de gasleiding, waar de waterhoofdkraan, hoe werkt de BMI? En jaarlijks wordt er een ontruimingsoefening gedaan.
Inbraak
Helaas heeft de Horizon ook weleens te maken met insluipers en inbraak. Natuurlijk hebben verschillende (belangrijke) ruimtes een inbraakalarm. Die werken ook preventief. Daarnaast krijgen de groepen die ’s avonds of in het weekend een ruimte gebruiken de instructie mee om alleen de voordeur te openen voor bezoekers van hun eigen activiteit en op te letten of er mensen aanwezig zijn, die niet bij een activiteit zijn aangesloten.
Zo hopen we, met al deze (voorzorgs)maatregelen, dat iedereen veilig gebruik kan maken van het Huis van de Wijk.
Verbinden …
Oktober stond in het teken van verbinding: De Maand van de Verbinding. Men kon initiatieven opzetten en een budget hiervoor krijgen. Het doel was en is om zo veel mogelijk te verbinden.
Maar wat is nou verbinden? Hoe komt dit tot stand? Amsterdam is zo groot, zo divers, dat verbinden niet moeilijk lijkt. Je zou denken dat er door al die mensen en al die diversiteit juist veel mogelijkheden zijn. En toch merk ik, dat verbinden helemaal niet zo gemakkelijk is. Dit komt volgens mij door diverse factoren zoals leeftijd, cultuur, behoefte, omgeving, financiële positie en nog heel veel andere factoren. Het lijkt erop, dat het daardoor alleen maar moeilijker wordt. Neem bijvoorbeeld de financiële situatie waarin velen verkeren. Je zou het niet verwachten in zo’n welvarend land als Nederland, maar ook hier heerst veel armoede. Hierdoor kan er eenzaamheid ontstaan. Dan is verbinden juist erg belangrijk.
Combiwel Buurtwerk organiseert of initieert samen met buurtbewoners veel activiteiten, waarbij verbinding de hoofdzaak is. Bijvoorbeeld door middel van gezellig samen eten, samen koken – en ook meteen andere gerechten leren kennen van andere culturen – dansworkshops, bijeenkomsten van vrouwengroepen, workshop muziek maken en ga zo maar door. Maar helaas worden lang niet alle buurtbewoners bereikt. Voor veel buurtbewoners is de stap vaak (nog) te groot om sociale contacten te maken of men weet de weg naar de juiste instanties niet te vinden.
Ik hoop dat het in de toekomst beter zal gaan. Dat nog meer mensen de stap durven te maken om te verbinden. Want alleen is toch maar alleen. Wat is nu leuker dan een plek te hebben waar je gezien en gehoord wordt, waar je wat kan leren of aan iemand anders wat kan leren, waar je erbij hoort. Laten wij samen de strijd tegen armoede en eenzaamheid aangaan door middel van verbinding. Dus kom naar een van de Huizen van de Wijk van Combiwel Buurtwerk!
Óp naar de volgende mijlpaal …
Eind van de middag verzamelen, samen eten en dan aan de slag. Het is een vertrouwde formule geworden voor de Nieuwe Route Koperen Knoop. Terwijl we zitten te smikkelen, stellen we ons om de beurt kort voor. Dat we dat iedere keer doen, is een goed teken. Het betekent, dat er weer een nieuwe betrokkene is aangeschoven, die wil meedenken en meedoen. Fijn!
Na vier maanden overleggen en tekenen, is het zover. De groep betrokkenen en de architect kijken elkaar aan en knikken. Dit is ‘m, het definitief ontwerp voor de begane grond van Huis van de Wijk de Koperen Knoop. Alle aanwezigen zijn het erover eens: dit is een mijlpaalmomentje! Door samen aan het ontwerp te werken, begrijp je elkaar steeds beter, snap je steeds beter wat belangrijk is voor de ander en waarom. Door te luisteren naar elkaars belangen, kritische vragen te stellen, mooie ideeën te delen en af en toe wat water bij de wijn te doen, is het een beter plan geworden.
Natuurlijk blijft er ook altijd wat te wensen over. Daarvan hebben de betrokkenen gezegd: met het beschikbare budget kan nou eenmaal niet alles en wie weet wat in de toekomst nog mogelijk is.
Het ontwerp is klaar, een aannemer gekozen en de verbouwing start begin november 2023. Mooi moment om in kleine werkgroepjes voorstellen te gaan maken voor de andere onderwerpen waarvan gezegd is, dat die belangrijk zijn voor een bruisend Huis van de Wijk: prijsvraag nieuwe naam, groen, feestelijke opening, programmering, communicatie/pr, routing, kunst/exposities, verlichting, huiselijke sfeer. Sommige onderwerpen moeten nog even wachten tot de verbouwing klaar is, omdat je dan beter kunt zien/voelen hoe de nieuwe ruimte is, waar nog iets nodig is en wat dan. Andere onderwerpen hebben juist haast, zoals de prijsvraag voor een nieuwe naam en de feestelijke opening.
Huis van de Wijk …., ben benieuwd! Óp naar de volgende mijlpaal!
Buurtwerk Westerpark vertelt... 