Op weg naar zelfsturing…
De locatieleider is samen met team Buurtwerk verantwoordelijk voor maatschappelijke activering en participatie van bewoners. De locatieleider draagt zorg voor beheer, exploitatie, gebruik, onderhoud en sociale toegankelijkheid van het gebouw. De locatieleider is verantwoordelijk voor verhuur aan maatschappelijke initiatieven. Gemeente Amsterdam geeft bewonersgroepen ruimte om hun eigen Huis van de Wijk te runnen. Voor komende periode is een belangrijke taak van de locatieleider om de ontwikkeling naar meer zelfsturing door bewoners vorm te geven. (Functieomschrijving 2020)
Ik werk nu tien jaar als locatieleider in Huis van de Wijk de Horizon. Een groep bewoners uit de Spaarndammerbuurt en Houthaven, verenigd in de Klankbordgroep, kreeg van Gemeente Amsterdam de mogelijkheid om vrijstaande ruimtes op de tweede verdieping te gebruiken, voor en door bewoners, gericht op culturele activiteiten. Stichting Podium Horizon werd opgericht en er kan worden geëxperimenteerd met een cultureel programma.
Er komt een hoop bij kijken om dit ook werkelijk te kunnen uitvoeren; programmering, marketing, reserveringssysteem, beheer, veiligheid…. Zelfsturing door bewoners klinkt mooi, maar wat betekent dit in de werkelijkheid, wie doet nu eigenlijk wat?
In de Horizon zijn inmiddels tien vrijwilligers actief op het gebied van beheer. Allemaal staan ze een of twee dagdelen per week voor iedereen klaar met een hartelijk welkom, praktische hulp, sleutel van de ruimte en verse koffie. De meesten zijn bedrijfshulpverlener (BHV-er) en weten dus wat te doen bij calamiteiten.
Een van de bewoners uit de Klankbordgroep noem ik Sleutelfiguur. Hij komt al langere tijd in de Horizon, is in bezit van toegangs-/beheersleutels en is BHV-er. Samen met mij zorgt hij, dat kennis en ervaring met betrekking tot beheer/veiligheid wordt gedeeld met Stichting Podium Horizon. Hij zal zich komende tijd als beheervrijwilliger inzetten voor de praktische zaken, die komen kijken in de opstartfase op weg naar zelfsturing , zodat we tot een zo mooi mogelijk resultaat komen en straks een nog bruisender Horizon hebben.
En zo is de cirkel weer rond!
Helemaal thuis in het Huis van de Wijk…
Na een heerlijke vakantie in Valencia, met megaveel afwisseling, had ik die maandagochtend best opstartproblemen. Ik werd moe wakker en ijskoud afdouchen hielp niet. Koffie begon ik nog niet aan, want dat leek bij voorbaat kansloos.
Maar aangekomen in de Horizon, was het direct fijn neerstrijken in de mooie hal met mijn koffie. Ik ging aan de grote tafel zitten. De Roads-wandelgroep begroette mij vrolijk: “Ha Leander, leuk dat je er weer bent!” Of ik weer mee zou wandelen? Nee, dit keer helaas niet, ik moest behoorlijk wat mails bekijken en beantwoorden.
Voor ik het wist stond er een tweede koffie voor mijn neus. “Wat gezellig dat je er weer bent!” Later, onderweg naar mijn inmiddels favoriete wc, hoorde ik mijn collega praten. Hij bleek in gesprek met de kwartiermaker voor Podium Horizon, een enthousiaste vrouw met daadkracht voor een ambitieus project voor kunst & cultuur op de bovenetage. Ik kreeg er gelijk zin in! Ik realiseerde mij ook dat het een aardige kluif zal worden om dit op te pakken, want mijn creatieve brein zag mogelijkheden én uitdagingen.
Terug bij mijn laptop in de hal werd mij een derde koffie aangeboden vergezeld van een compliment over mijn bril. Druppelsgewijs kwamen de “Haak Aan”-dames de hal in gelopen. Weer fijne begroetingen, ik ken ze inmiddels allemaal en zij mij ook. Nog een buurtbewoner kwam binnen. We herkenden elkaar van een film waaraan we allebei meewerkten. Beiden veel meegemaakt en nu hier, weer in hetzelfde veld, misschien kunnen we wat voor elkaar betekenen, voor Podium Horizon? Ze wilde wel een koffie. En ik… een vierde? Ach, waarom niet?
De ochtend was pas net ten einde en al zoveel reuring! Zoveel mensen ontmoet, zoveel gesprekken gevoerd, geluisterd, aangestuurd, zoveel bekende gezichten gezien. Nog geen twee maanden hier en nu al helemaal thuis in het Huis van de Wijk!
Morgen een bakje koffie minder, haha!
Waarom opfrissen?
In maart 2021 vroeg Eerstelijns Amsterdam en Almere (Elaa) aan alle Amsterdamse welzijnscoaches van Welzijn op Recept of zij geïnteresseerd zijn in een training Motiverende gespreksvoering. De welzijnscoaches reageerden enthousiast, de training werd direct gepland. Ik kon er jammer genoeg niet bij zijn, maar gelukkig: omdat er zoveel animo was, werd er nog een tweede training gepland in april. Helaas, Covid gooide roet in het eten. Training verplaatst naar oktober en ja hoor, daar was Covid weer. Derde poging: januari 2022 en je raadt het al … COVID!!
Daar was dan eindelijk het goede nieuws: Nederland gaat weer open vanaf februari 2022!
Poging número cuatro. Gelukt, eindelijk op 1 maart 2022 konden twaalf welzijnscoaches aan de training beginnen. Het gezelschap was bijzonder gevarieerd. Welzijnscoaches, ervaringsdeskundigen, maatschappelijk werkers en een drag queen die maaltijden rondbrengt bij oudere Amsterdammers.
Wat heb ik geleerd? Ik kwam tot de ontdekking, dat ik in de afgelopen negen jaar als welzijnscoach de gespreken helemaal niet zo slecht heb gevoerd. Veel van wat er tijdens deze training ter sprake kwam, deed ik al. In het eerste jaar als welzijnscoach was het nog zoeken en een beetje aanmodderen, maar nu durf ik mijzelf toch wel ervaren te noemen.
Ben ik tijdens deze training dan toch nog tot nieuwe inzichten gekomen? Jazeker! Ik heb geleerd, dat ik minder vragen moet stellen (ik wil altijd graag alles weten) en dat ik de cliënt de ruimte moet geven om uit zichzelf zijn/haar verhaal te vertellen en als daarbij eens stiltes vallen dan is dat helemaal niet erg.
Wat is het toch fijn om zo nu en dan de mogelijkheid te krijgen om een beetje op te frissen!
Kunst uit de Buurt…
Ook buurtwerkers zijn gewoon mensen. Mensen die in het weekend of op hun vrije dag afspreken met vrienden en iets leuks ondernemen. Zo ging ik met een vriend van buiten de stad op nostalgie-toer langs plekken uit zijn Amsterdamse leven. Toevallig had ik gehoord over de tentoonstelling Thuis in de Staatsliedenbuurt en dus ging onze voettocht ook langs de Nassaukerk. Het leverde hém een feest van herkenning en weemoed op en míj een leuk gesprek met de mensen die de tentoonstelling hadden georganiseerd.
Mijn oog viel op een schilderijtje van Amsterdam. Een typisch grachtenaangezicht. Amsterdam zoals ik het als binnenstadkind ken. “Zijn die schilderijtjes ook te koop?” Dat moest ik de maker vragen. Ik kreeg contactgegevens mee, gaf op mijn beurt m’n mailadres, liet het er verder even bij zitten, de waan van de dag regeert nou eenmaal vaak ons leven. Ineens kreeg ik een mail: de schilder had meer werk en was best bereid iets af te staan, zodat er weer geld zou zijn voor nieuwe verf.
Zo gezegd, zo gedaan. Op afspraak op bezoek gegaan en overdonderd geraakt door de veelheid aan schilderijen, die de kleine woning vulden. Helaas had hij ‘mijn’ schilderij al van de hand gedaan. Maar behalve Amsterdam schildert hij nog veel meer, zodat ik naar huis ging met een landschap vol klaprozen (rode draad in mijn familie, mijn opa schilderde die ook).
Diep onder de indruk van de productiviteit van deze schilder en van de breedheid van zijn onderwerpen sprak ik met hem af, dat hij in Buurtruimte De Nieuwe Reiger zou komen exposeren. De eerste schilderijen zijn inmiddels uitgezocht, wellicht kiezen we er nog een paar bij. En binnenkort kunt U die komen bewonderen, Kunst uit de Buurt! Dankzij een toevalstreffer en de behulpzame mensen van de Nassaukerk. Komt dat zien!
Life is what happens to you while you’re busy making other plans (John Lennon)
Kerstengel in een verlaat kerstverhaal …
Bij Buurtkamer Parlarie in de Zeeheldenbuurt is op maandag een koffie-inloop, waar we als buurtbewoners samenkomen, koffie- en theedrinken en verhalen vertellen. Op deze maandag was er niets bijzonders aan de hand. Op weg naar huis met de fiets stopte ik even bij het Stenen Hoofd en vandaaruit fietste ik door de Jordaan naar mijn huis in Oud-West. Toen ik in het donker thuiskwam, merkte ik dat ik mijn sleutelbos was kwijtgeraakt. Sleutels van verschillende fietsen en die van mijn huis, weg! Gelukkig kon ik bij een buurvrouw mijn reservesleutels ophalen.
De volgende dag dezelfde route terug, maar helaas geen sleutels, niet in de Jordaan, niet bij het Stenen Hoofd. Uiteindelijk stond ik in het donker voor de buurtkamer wanhopig tussen de bladeren te zoeken bij het licht van de zaklamp van mijn telefoon.
Toen! Stond daar opeens een mevrouw met open handen, waarin mijn sleutels lagen. Een wonder, ze leek wel een engel, zo plotseling als ze verscheen. Deze buurvrouw had de hele dag thuisgewerkt en bij het raam gezeten om de fietsparkeerplek in de gaten te houden, waar ze mijn sleutels had gevonden. Ze zag me zoeken.
De volgende dag bij Buurtcentrum Horizon vertelde ik het Tuinteam over deze gebeurtenis, over de wonderbaarlijke verschijning van de buurvrouw, die voor mij een kerstengel uit een kerstverhaal was. Het toeval wil, dat leden van het Tuinteam de Haak-Aan-groep zijn begonnen en bezig waren met kerstballen haken. Ik vroeg hen om een kerstengel te maken voor de buurtvrouw als bedankje.
Dat is zo fijn, je raakt iets kwijt, je krijgt hulp, je sleutels worden gevonden en onverwachts krijg je ze terug. Wat een mooi moment! En dankzij de creativiteit van de mensen om je heen wordt er iets nieuws gecreëerd, wat zichtbaar terugkomt in de buurt met een nieuw verhaal. Dat is prettig samenleven! Want zoals Loesje zegt: zorgen voor elkaar moet je doen, niet maken!
Op zoek naar vrijwilligerswerk…
Op de website van Combiwel Buurtwerk staat een heel eenvoudig formuliertje met de vraag:
Zoek je vrijwilligerswerk en wil je graag hulp daarbij?
Het invullen is zo gedaan en een buurtwerker uit de wijk waar diegene woont, neemt contact op voor een gesprek. Ondanks de simpele vraag op de website, zijn de redenen waarom iemand een gesprek wil heel divers. Meestal is ondersteuning gewenst bij de zoektocht naar vrijwilligerswerk, samen kijken welke talenten iemand heeft of de vacaturebank van de Vrijwilligers Centrale Amsterdam afstruinen. Soms meldt zich iemand die het best wel allemaal zelf kan.
Dit keer zat er een jonge vrouw tegenover me, die precies wist wat ze wilde: werken. “Niet om het geld hoor, maar gewoon om ergens deel van uit te maken. Liefst dat er een win-win situatie is, bijvoorbeeld werken voor kost en inwoning. Dat je werkt voor de gemeenschap en dat deze je opneemt in haar midden.” De vrouw keek me helder aan en ik moest lachen toen ze dat vertelde, want ze ging rechtop zitten en er kwam een blijde blik op haar gezicht. “Morgen ga ik naar Brabant. Op bezoek bij een gemeenschap, die een vacature heeft die aansluit bij mijn wensen. Gewoon even kijken of het wat is, of het goed voelt, voordat ik reageer. Is tenslotte wel in Brabant en ik zal Amsterdam dan moeten verlaten.”
Het gesprek verliep vlot. Anders dan de meeste gesprekken, waarbij veelal om ondersteuning gevraagd wordt. In dit geval hoefde ik alleen maar te luisteren en de juiste vragen te stellen. Iemand welkom laten voelen, zodat ze weet, dat ze altijd bij ons terecht kan.
“Bel of app me maar als je nog eens wilt praten. Kan altijd.” Nog geen week later zoemt de telefoon en staat er de vraag: Kunnen we een vervolgafspraak inplannen? Ik antwoord meteen: Morgen 15:00 uur? Duimpje. Tot morgen!
Liefheid van buurtwerk is nodig …
Mijn persoonlijke doel als buurtwerker is om een toegevoegde waarde te bieden aan de buurt. Door te luisteren, hulpvragen op te lossen, activiteiten te organiseren en ook door ruimte te bieden aan de mens die soms op zoek is naar iets. Ik noem het ‘iets’, omdat buurtwerk net zo helder kan zijn als dat het soms een flinke zoektocht is. Een zoektocht naar zingeving en vooral naar mogelijkheden en het zoeken naar die mogelijkheden kost aandacht en tijd. Mijn belangrijkste gedachtengoed is: kijken naar wat wel kan en niet richten op wat niet kan!
De Kerst nadert, een moment waar wij als buurtwerkers de mogelijkheid nemen om buurtbewoners te verenigen door middel van een leuke activiteit. Vorig jaar hebben we als alternatief voor het kerstdiner, dat als gevolg van de coronamaatregelen niet kon plaatsvinden, een warme actie uitgevoerd. Samen met buurtbewoners hebben we besloten om de zelfgemaakte kerstsokken (door de creatieve handwerkclub in de Koperen Knoop) te vullen met leuke en lekkere dingen en om die vervolgens aan de voordeuren van bewoners te hangen.
De diversiteit aan talenten binnen het team zorgde ervoor, dat de actie vlekkeloos is verlopen en bewoners voelden zich gewaardeerd en omarmd. Kinderen uit de buurt schreven kerstkaartjes en maakten kerstknutseltjes voor de ouderen die dringend werden verzocht om thuis te blijven en zo min mogelijk mensen te ontvangen. De lokale Albert Heijn doneerde koekjes en andere lekkernijen om in de kerstsokken te doen en wij gingen bij de mensen langs om het aan hen te geven.
Buurtwerker zijn houdt in, dat je samen met bewoners, je team en/of partners in de wijk zoekt naar kansen en mogelijkheden en dat de huidige staat van de samenleving vaak bepaalt hoe het werk zich uit. Wat ik als startende buurtwerker merk, is dat de warmte, de toegankelijkheid en vooral de liefheid van ons werk hard nodig is binnen die samenleving.
Buurtwerk Westerpark vertelt... 