Riekje van Albada
Tijd…
Ticking away the moments that make up a dull day
Shorter of breath and one day closer to death
(Pink Floyd)
Een mogelijk somber stemmende songtekst. Er zijn natuurlijk ook zat liedjes met een vrolijker insteek, zoals you’re my favourite waste of time (Owen Paul).
Hoe ieder mens het verglijden van de tijd ervaart, verschilt enorm. Niet alleen gaat de tijd steeds sneller naarmate je ouder wordt, maar ook is de beleving van tijd anders als je vrij hebt en een dag zonder verplichtingen voor de boeg of juist een volgepropte agenda je aanstaart. Voor de een is een dag zonder plannen een dag vol vrijheid, de ander beleeft dit als een gapend gat wat het beste overbrugd kan worden door lang uitslapen. Op het internet is van alles terug te vinden over Kairos en Chronos, zonen van de god Zeus, twee gezichten van de tijd: tijd die de klok wegtikt en tijd zoals die beleefd wordt.
Vandaag wil ik het hebben over het verschil in tijdsbeleving tussen een buurtbewoner die op een dag besluit om een goed idee om te zetten in daden en een bewonersinitiatief wil opzetten en de vertraagde tijd door regels, protocollen en planningen van de instituties waar die bewoner dan vaak mee te maken krijgt. Met een beetje pech stuur je je plan net een dag na de vergaderdatum in, blijkt dat een vergunning maanden van te voren aangevraagd moet worden, kost het heel veel tijd om de detailvragen die je terugkrijgt te beantwoorden of kom je er door omstandigheden niet meteen aan toe. Dan kan er tussen droom en daad zomaar een maand of drie zitten. In de systeemwereld is dat een korte termijn, maar in de leefwereld kan in die tijd alweer van alles gebeurd zijn.
Een kwestie van lange adem, de aanhouder wint, regeren is vooruitzien…, dat de vertragende werking van onze samenleving eeuwenoud is, blijkt wel uit deze gezegden. Maar ook: niet geschoten is altijd mis. Dus aarzel niet langer, neem even de tijd en schrijf dat kattenbelletje, dat in je achterhoofd rammelt, eens uit. Wie weet welke leuke initiatieven eruit voortkomen, gun het wat tijd… en wie weet heb jij straks de tijd van je leven tijdens een spetterend buurtfeest, een groene excursie, een boeiende expositie of een serie interessante workshops. Denk jij nu, alles op z’n tijd? Ook prima, komt tijd komt raad, slaap er rustig nog een nachtje over.
En als de tijd daar is, weet dan de buurtwerkers te vinden, zij maken graag tijd om met jou van droom tot daad te komen.
Afscheid en initiatieven…
11 februari was voor de Hugo de Grootbuurt een droevige en ook mooie dag. Met heel veel buurtbewoners namen we samen afscheid van onze plotseling overleden actieve Gouden Buur Boerma Kruit. Een kleurrijke Amsterdammer uit Emmen, met groene vingers en een gouden hart.
We hoorden over zijn rol als initiatiefnemer van heel veel projecten en activiteiten voor zijn buurt, van zijn voorzitterschap van de Bewonerscommissie, van zijn rotsvaste overtuiging dat ieder moet kunnen en mogen leven zoals die dat zelf wil, maar wél met respect voor de medemens.
En we zongen met elkaar de toepasselijke tekst van Ramses Shaffy, ‘Laat me’ en ‘Zing, vecht…’.
Het grootste compliment kregen we (wij van Buurtruimte De Nieuwe Reiger) in de woorden van een van zijn oudste vriendinnen, die het Naoberschap wat zij bij ons ervoer, benoemde. “Jullie waren zijn familie”, zei ze tegen de buurtgenoten. En dat was iedereen met haar eens.
Samen aan iemand terugdenken en een lach en een traan delen, is zo helend. Maar wat gaan wij hem enorm missen!
Enkele van de projecten waarvan Boerma de afgelopen jaren – sinds hij door gezondheidsproblemen thuis was komen te zitten – initiatiefnemer was: de bouw van hoge houten bakken in de binnentuin, waarin ook rolstoelgebruikers kunnen tuinieren (dit was een samenwerking met Amsta en IVN, gefinancierd door het Oranjefonds), de realisatie van muurschildering De Tijdgenoten van Hugo de Groot op het transformatorhuisje aan het Bilderdijkpark (hierin trok hij samen op met Tjarda Souwer, de muurschildering is ontworpen en uitgevoerd door Saskia Pfaltzer en gefinancierd uit het Buurtbudget). Verder de acties om mensen de coronaperiode door te helpen door hen af en toe te verrassen met een bescheiden bloemetje aan de deur. Boerma had wel 50 adressen in z’n hoofd van mensen waar hij dan, ook per rolstoel, langsging. Als alternatief voor Kerst 500 – tijdens het eerste coronajaar – vulde hij tasjes met alle onderdelen voor een feestelijke kerstmaaltijd op het hoofdgerecht na, compleet van servetje tot bonbon voor bij de koffie. Samen uit eten initieerde Boerma ook, eerst bij Amsta en later bij de Chinees of De Oude Schaeper. Zijn jongste project was het koken van soep en dan samen lunchen met ouderen en anderen uit de buurt.
Als gangmaker van Lief en Leedstraten had hij voor elke gelegenheid – triest, vrolijk of opbeurend – een kaartje paraat of hij haalde er speciaal een, om het vervolgens persoonlijk te bezorgen, ook als het hondenweer was…
Soep is medicijn…
In mijn werkbuurt wonen veel oudere mensen. Dat is fijn, want zij hebben vaak mooie verhalen over hun leven en onze stad in vroegere tijden. Omdat zij al veel van het leven hebben gezien, kunnen ze met een opmerking zaken enorm relativeren, heerlijk. Minder fijn is het om iemand met het toenemen der jaren lichamelijk langzaam achteruit te zien gaan en minder levenslustig te zien worden. Het hoort erbij, maar doet ook pijn.
Soms krijgen mensen een enorme knauw, bijvoorbeeld als ze komen te vallen. Vaak het begin van een periode van moeizaam opkrabbelen en niet meer helemaal de oude worden. Vallen kan verschillende oorzaken hebben. Verminderd zicht, medicijnen, afnemende spiermassa of gewoon een losse stoeptegel.
Kan Buurtwerk helpen met voorkómen (want beter dan genezen)? Jazeker!
Losse tegels kunnen opgemerkt worden tijdens een buurtschouw en gemeld via een app. De gemeente komt dan meestal snel de boel verhelpen. (En zo’n rondje door de buurt levert vaak weer interessante verhalen op, win-win!). Ook kan Buurtwerk helpen met leuke beweegactiviteiten zoeken of opzetten, want wie veel beweegt, houdt zijn spieren langer op peil, waardoor bewegen gemakkelijker en leuker is. Van stoelyoga tot dansen, alles helpt. Ook gezond eten helpt. Een vrijwilliger die lekkere soepen kan koken, is in elke straat wel te vinden.
Vanuit De Nieuwe Reiger wandelt de nieuwe wandelclub met een groeiend groepje deelnemers een uurtje door de buurt. Op een andere dag is er een gezamenlijke lunch met verse soep, telkens van een andere buurtgenoot, rauwkost en boterhammetje erbij, lekker!
Tot slot de medische kwesties. Een buurtwerker is geen dokter, maar kan wel een deskundige uitnodigen om over zulke onderwerpen te praten. Mensen kunnen daarna zelf besluiten of het misschien tijd is voor een bezoekje aan de opticien of apotheek.
En lig je toch eens in de lappenmand en kennen wij je? Dan krijg je een kaartje van onze Lief-en-Leed-gangmaker. Daarover meer in een volgend blog.
Thee in de Tuin…
Er is behoorlijk wat bezoek vandaag
Wespen op de appeltaart de koffie komt voorbij
Ik vind het best
Ik zou niet weten wie er jarig is hoera
Of hoe het nou toch verder moet met mij
(uit een liedje van Spinvis)
Dat zouden zomaar de gedachten kunnen zijn van bewoners van het verzorgingshuis in de buurt, waar ik met een groepje buurtbewoners af en toe neerstrijk voor een gezellige middag. We schieten nog net niet door in bloemetjesjurken en strohoeden, maar je kunt zien dat iedereen zich een beetje feestelijker heeft opgedoft, want: we gaan op visite!
De voorpret begint al een week van tevoren. Wat zullen we serveren, wie wil inkopen doen, wie komt wat eerder om te helpen voorbereiden? Wat dat laatste betreft, in de praktijk: iedereen.
Thee in de Tuin noemen we het, ook als het regent en we binnen moeten blijven. Een buurtgenoot heeft via via een prachtig ouderwets theeservies gekregen; dat gebruiken we en dat vergroot de feestelijke uitstraling natuurlijk enorm. Vanuit ‘het huis’ lopen de activiteitenbegeleiders mee in de bediening, want we gaan alle tafels af met onze kannen thee en koffie. Ja, je kunt iets honderd keer een theemiddag noemen, maar soms wil iemand echt gewoon koffie.
De buren smeren sandwiches en vullen etagères, de huisbewoners claimen elk hun vaste plekje en reageren wisselend op de drukte. De een voelt zich feestelijk en glimlacht dat het een lieve lust is, de ander moppert over ‘gedoe’ en ‘drukte’ en ‘vreemde mensen’ en ‘nog geen chocola gehad’.
Heeft dit zin? Voegt het iets toe? Jazeker! Niet alleen voor de verzorgingshuisbewoner die getrakteerd wordt, ook voor de buren die plezier hebben met elkaar en de huisbewoners, die met hen lachen en gesprekken voeren. En ook voor mij als buurtwerker, omdat ik mensen bij elkaar breng, prachtige verhalen hoor over vroeger, over het buurtleven en over de woonwensen van de buurtbewoners, voor later.
Een dagje ouder driehoog-achter…
Herkenbaar? Heb je eindelijk genoeg wachttijd gespaard bij Woningnet voor die fijne verdieping met zon en balkon, willen je knieën de trap niet meer op, wil je rug niet meer verhuizen of kan je hoofd niet meer wennen aan een nieuwe omgeving. Voor velen van ons nog ver van ons bed, voor anderen helaas onverhoopt de werkelijkheid.
Niks mis met regelmatig traplopen, sterker nog, het wordt ons aanbevolen. Het zou ons jong houden. Maar er komt een dag, waarop het niet meer wil. En dan? Blijf je achter de geraniums tot je tussen zes plankies weg moet of zijn er oplossingen te bedenken? Ik heb me erin verdiept voor jullie.
Woningnet heeft voorrangsregelingen, maar wie huurt van een particuliere huisbaas, komt daarvoor niet in aanmerking. Soms kan een woning aangepast worden, maar niet altijd. ‘Het bejaardentehuis’, waar wij na het zien van Hendrik Groen en zijn vrienden graag voor de gezelligheid naartoe zouden verhuizen, bestaat niet meer. Wat een ellende, goede raad is duur, een gewaarschuwd mens telt voor twee!
Dus onderneem actie voordat het water aan de lippen staat! Bedenk nu alvast hoe ‘toekomstbestendig’ je huidige woning is en verzin een list. Informeer bij het Buurtteam in jouw buurt naar de mogelijkheden voor woningaanpassingen. !WOON kan je vertellen van welke regels je gebruik kunt maken. Geen piepkuiken meer? Meld je aan bij de wachtlijst van een leuke ouderenwoongroep, schrijf je in voor een appartement met lift, verdiep je in verhuiskostenvergoedingen, informeer of woningruil mogelijk is, zodat je zo lang mogelijk zo goed mogelijk kunt blijven wonen op een plek die jou bevalt. Want als je te lang wacht, valt er niets meer te kiezen en kun je zomaar buiten je comfortzone terecht komen! Ver van die behulpzame buren, die aardige kruidenier en dat fijne bakkertje. Dat zou toch jammer zijn …
Life is what happens to you while you’re busy making other plans (John Lennon)
Kunst uit de Buurt…
Ook buurtwerkers zijn gewoon mensen. Mensen die in het weekend of op hun vrije dag afspreken met vrienden en iets leuks ondernemen. Zo ging ik met een vriend van buiten de stad op nostalgie-toer langs plekken uit zijn Amsterdamse leven. Toevallig had ik gehoord over de tentoonstelling Thuis in de Staatsliedenbuurt en dus ging onze voettocht ook langs de Nassaukerk. Het leverde hém een feest van herkenning en weemoed op en míj een leuk gesprek met de mensen die de tentoonstelling hadden georganiseerd.
Mijn oog viel op een schilderijtje van Amsterdam. Een typisch grachtenaangezicht. Amsterdam zoals ik het als binnenstadkind ken. “Zijn die schilderijtjes ook te koop?” Dat moest ik de maker vragen. Ik kreeg contactgegevens mee, gaf op mijn beurt m’n mailadres, liet het er verder even bij zitten, de waan van de dag regeert nou eenmaal vaak ons leven. Ineens kreeg ik een mail: de schilder had meer werk en was best bereid iets af te staan, zodat er weer geld zou zijn voor nieuwe verf.
Zo gezegd, zo gedaan. Op afspraak op bezoek gegaan en overdonderd geraakt door de veelheid aan schilderijen, die de kleine woning vulden. Helaas had hij ‘mijn’ schilderij al van de hand gedaan. Maar behalve Amsterdam schildert hij nog veel meer, zodat ik naar huis ging met een landschap vol klaprozen (rode draad in mijn familie, mijn opa schilderde die ook).
Diep onder de indruk van de productiviteit van deze schilder en van de breedheid van zijn onderwerpen sprak ik met hem af, dat hij in Buurtruimte De Nieuwe Reiger zou komen exposeren. De eerste schilderijen zijn inmiddels uitgezocht, wellicht kiezen we er nog een paar bij. En binnenkort kunt U die komen bewonderen, Kunst uit de Buurt! Dankzij een toevalstreffer en de behulpzame mensen van de Nassaukerk. Komt dat zien!
Life is what happens to you while you’re busy making other plans (John Lennon)
Buurtwerk Westerpark vertelt... 